Ayva monilyası (Sclerotinia linhartiana), ayva ağaçlarında meyve çürümesine neden olan bir mantar hastalığıdır. Hastalık, ayvaların kalite ve verimini önemli ölçüde düşürür, özellikle nemli ve yağışlı dönemlerde daha sık görülür. Bu mantar, ayva meyvelerinde çürümeye yol açarak üreticiler için ciddi sorunlar oluşturur
Ayva Monilyası Belirtileri
- Meyve Çürümesi:
- Ayva meyvelerinde genellikle meyvenin bir tarafında başlayan kahverengi, yumuşak çürüklük görülür. Bu çürüklük zamanla tüm meyveye yayılır.
- Çürüme ilerledikçe meyve üzerinde gri ya da beyaz mantar sporları ve küf tabakası oluşur.
- Lekelenme:
- Meyvelerin üzerinde önce küçük, su dolu lekeler ortaya çıkar. Bu lekeler zamanla genişleyerek yumuşak ve kahverengimsi çürüklere dönüşür.
- Daldaki Çürüme:
- Hastalıklı meyveler dallar üzerinde asılı kalır ve çürüyerek “mumya meyve” dediğimiz kurumuş, çürümüş meyve formunu alır. Bu mumyalaşmış meyveler hastalığın bir sonraki yıl yayılmasına neden olabilir.
- Bulaşma:
- Hastalık genellikle ilkbahar ve yaz başlarında, yağışlı ve nemli koşullarda daha hızlı yayılır. Yağmur ve rüzgar, mantarın sporlarının yayılmasına yardımcı olur.
Hastalığın Yayılması
- Hava Şartları: Yüksek nem ve sıcaklık hastalığın yayılmasını hızlandırır. Özellikle meyvenin hasat dönemine yakın aşırı yağışlar, hastalığın şiddetini artırabilir.
- Yaralı Meyveler: Mantar sporları genellikle zarar görmüş, çatlamış veya böcekler tarafından hasar görmüş meyvelere yerleşir. Bu nedenle ayvaların hasat öncesinde fiziksel hasara karşı korunması önemlidir.
Ayva Monilyası ile Mücadele Yöntemleri
1. Kültürel Önlemler
- Hasat Temizliği: Ağaçta çürüyen, hastalıklı veya mumyalaşmış meyveler mutlaka toplanmalı ve imha edilmelidir. Bu, mantar sporlarının bahçede yayılmasını önler.
- Hava Sirkülasyonu: Ağaçlar arasında yeterli aralık bırakmak ve ağaçları düzenli olarak budamak, hava sirkülasyonunu artırır ve nemin birikmesini önler. Bu da mantar sporlarının yayılmasını zorlaştırır.
- Sulama Düzeni: Aşırı sulamadan kaçınılmalı ve sulama yaparken meyve ve yaprakların ıslanması en aza indirgenmelidir.
2. Kimyasal Mücadele
- Fungisit Kullanımı: Ayva monilyası ile mücadelede koruyucu ve tedavi edici etkisi olan fungisitler kullanılabilir. Fungisitler genellikle meyve çürüklüğüne karşı etkili olan sistemik veya koruyucu özellikte olabilir. Ancak bu ilaçların meyve olgunlaşma dönemine yakın kullanılması önerilmez.
- İlaçlama Zamanı: Kimyasal mücadelenin en iyi sonuç vermesi için çiçeklenme döneminde ve yağışlı dönemlerde düzenli olarak uygulanması gerekir. Çiçeklenme sonrası mantarın yayılmasını önlemek için birkaç hafta arayla uygulama yapılabilir.
3. Biyolojik Mücadele
- Biyolojik kontrol yöntemleri bu hastalık için sınırlıdır, ancak doğal düşmanlar ve biyolojik preparatlar ile ayva monilyası kontrol altına alınabilir. Ancak biyolojik mücadele, kimyasal ve kültürel yöntemlerle desteklenmelidir.
Sonuç
Ayva monilyası, ayva üretiminde ciddi ekonomik kayıplara yol açan bir hastalıktır. Kültürel tedbirler, uygun ilaçlama programı ve meyve ağaçlarının iyi bakımı ile bu hastalıkla başarılı bir şekilde mücadele edilebilir. Özellikle çiçeklenme döneminde ve nemli havalarda hastalığın kontrolü için dikkatli olunmalıdır.
www.tarimdasondakika.com
