Elma pamuklubiti (Eriosoma lanigerum), elma ağaçlarında yaygın olarak görülen ve ciddi zararlara yol açan bir zararlıdır. Kışlık formları olan genç kanatsız viviparlar, koyu neftimsi yeşil renkte olup hemen hemen siyah bir görünüşe sahiptir. Vücut uzunlukları yaklaşık 1 mm’dir. Yazlık formlar (yaz viviparları) ise pembemsi ya da kırmızımsı kahverengi renktedir ve abdomenin ucu daha koyu olup, iplik gibi bir mum salgısı ile kaplıdır. Bu formlarda vücut uzunluğu 2-2,5 mm arasındadır. Kanatlı formların genel vücut rengi ise açık kahverengidir.
Elma pamuklu biti, kışı ağaç kabukları arasında, kök boğazında ve kalın köklerde tam olgunlaşmış dişi ya da larva dönemlerinde geçirir. Mayıs ayı itibariyle yaşlı dallar ve genç sürgünlerde ilk koloniler oluşur. Bu kolonilerde yer alan larvalar, kışlayan larvalardan mumsu iplikleri ile kolayca ayırt edilir. Elma pamuklu biti, döllemesiz çoğalır ve bir dişi yaklaşık 100 yavru verebilir. Yılda toplam 10-12 döl oluşturabilir.
Konukçuları
Bu zararlının en önemli konukçusu elma ağaçlarıdır. Bunun yanı sıra karaağaç, nadiren de olsa armut, ayva, yabani dişbudak, alıç ve kocayemişte de görülmüştür.
Doğal Düşmanları
-
Aphelinus mali Hold. (Hym.: Chalcididae): Elma pamuklu bitinin en önemli parazitoitidir. Orta Anadolu Bölgesi’nde bu parazitin etkisiyle zararlının parazitlenme oranı %70’e kadar ulaşmaktadır.
-
Coccinellid ve Syrphid larvaları: Zararlının diğer etkili predatörleri arasında yer almaktadır.
Mücadele Yöntemleri
1. Kültürel Önlemler
Elma pamuklu biti ile mücadelede ilk adım, dayanıklı elma çeşitlerinin tercih edilmesidir. Örneğin, Golden Delicious, Jonathan, Amasya ve Amasya Misketi gibi çeşitler zararlıya daha dayanıklıyken, Transparente Blance ve Starking gibi çeşitler daha hassastır.
Bahçelerde budama, sürme gibi işlemler sırasında ağaçların yaralanmamasına dikkat edilmelidir. Bu sayede zararlının yerleşeceği alanların oluşumu engellenmiş olur.
2. Biyolojik Mücadele
Elma pamuklu biti ile mücadelede en eski ve başarılı biyolojik yöntemlerden biri, Aphelinus mali parazitoitinin kullanımıdır. Ülkemizin her bölgesinde yaygın olarak bulunan bu faydalı, doğru şartlarda zararlıyı tamamen baskı altına alabilir. Ancak, gelişigüzel ve yoğun ilaçlamalar bu faydalının zarar görmesine ve dolayısıyla elma pamuklu bitinin yayılmasına neden olmaktadır.
3. Kimyasal Mücadele
Kimyasal mücadelede dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, zararlının parazitoitleri olan A. mali’nin bulunduğu alanlarda ilaçlamadan kaçınılmasıdır. Şeğer parazitlenme oranı yüksek ise ilaçlama yapılmamalıdır. Ancak etkin parazitlenme olmadığı durumlarda, seçici ilaçlar kullanılarak sadece bulaşık olan dallar ve gövde ilaçlanmalıdır.
İlaçlama Zamanı: Mayıs ayından itibaren yapılan kontrollü incelemelerde, koloniler %10 oranında sürgünlerde görüldüğü zaman ilaçlama başlatılabilir.
Not: Kullanılacak preparatlar, zararlının yoğunluğu ve yerel koşullara göre tercih edilmelidir.
Sonuç
Elma pamuklu biti, etkili mücadele edilmediği takdirde elma bahçelerinde ciddi zararlara yol açabilen bir zararlıdır. Doğru kültürel uygulamalar, biyolojik mücadele yöntemleri ve gerekli durumlarda seçici kimyasal mücadele ile bu zararlının etkisi önemli ölçüde azaltılabilir. Aşırı ve kontrolsüz ilaçlama uygulamalarından kaçınılması, doğal düşmanların korunması açısından kritik bir öneme sahiptir.
www.tarimdasondakika.com