Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer sağlık otoriteleri, günlük protein ihtiyacının yetişkin bir birey için ortalama 50-60 gram olduğunu belirtmektedir. Günlük bu ihtiyacın üçte birinin hayvansal kaynaklı protein olması gerekliliğini uzmanlar ifade ediyor.
Türkiye'de kişi başına yıllık protein ihtiyacının hayvansal olanlarının büyük bir kısmını tavuk eti ve yumurta ile karşılıyor. Kırmızı ete ulaşmanın fiyat yönünden daha pahalı ve zor ulaşılması nedeniyle ülkemizde Tavuk etinin ucuz ve ulaşılması daha kolay olmasından dolayı ülkemizde protein ihtiyacının büyük bir kısmı tavuk eti karşılıyor. Bu yönden ülke olarak tavuk üreticilerine ülke olarak bir minnet borcumuz var.
Türkiye'de beyaz et üretimi, özellikle tavuk ve hindi eti açısından önemli bir sektör haline gelmiştir. Beyaz et üretimi, hem iç tüketimi karşılamak hem de ihracat pazarına yönelik olarak büyük bir hızla artmıştır. Türkiye, tavuk eti üretiminde dünyada üst sıralarda yer almaktadır. Üretim genellikle modern entegre tesislerde yapılmakta ve yüksek kalite standartlarına uygun olarak üretilmektedir. Türkiye'de tavuk eti üretimi yıllık yaklaşık 2,2 milyon ton civarındadır. 2023 yılında Türkiye, yaklaşık 1,1 milyar dolarlık tavuk eti ihraç etti
Türkiye, ürettiği beyaz etin önemli bir kısmını yurt dışına ihraç etmektedir. Ortadoğu, Avrupa ve Asya ülkeleri Türkiye'nin beyaz et ihracatında başlıca pazarlarıdır. Son yıllarda özellikle Çin ve Japonya gibi Asya ülkelerine yönelik ihracat artmıştır.
Türkiye'de devlet tavuk üreticilerine çeşitli destekler vermektedir. Bu destekler genellikle Tarım ve Orman Bakanlığı ve ilgili diğer kurumlar aracılığıyla sağlanmaktadır. Destekler, hem büyük ölçekli entegre tesislere hem de küçük çiftliklere yönelik çeşitli programlar kapsamında sunulmaktadır.
Devletin Sağladığı Başlıca Destekler:
- Yem Desteği: Yem maliyetlerinin azaltılması için devlet, yem bitkileri yetiştiriciliğine yönelik teşvikler ve sübvansiyonlar sunmaktadır. Bu destek, üreticilerin maliyetlerini düşürmelerine yardımcı olur.
- Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi: Bu program kapsamında, tavuk eti üretimi yapan işletmelere modernizasyon ve kapasite artırımı için hibe ve düşük faizli kredi imkanları sağlanmaktadır.
- Hayvancılık Destekleri: Kanatlı hayvan yetiştiriciliği yapan işletmelere yönelik doğrudan destek ödemeleri yapılmaktadır. Bu ödemeler, üretim miktarına göre hesaplanır ve üreticilerin gelirlerini desteklemeyi amaçlar.
- Kuluçka ve Damızlık Destekleri: Tavuk üreticilerine yönelik olarak damızlık tavuk ve kuluçka desteği de sunulmaktadır. Bu destek, kaliteli damızlık hayvanların temin edilmesini ve üretimin sürdürülebilirliğini sağlamayı hedefler.
- İhracat Teşvikleri: İhracata yönelik üretim yapan işletmelere yönelik olarak devlet tarafından çeşitli teşvikler ve vergi indirimleri sunulmaktadır. Bu destekler, Türkiye'nin tavuk eti ihracatını artırmayı amaçlar.
Devletin sağladığı bu destekler, Türkiye'de tavuk eti üretiminin artırılması, maliyetlerin düşürülmesi ve sektördeki rekabet gücünün artırılması açısından önemli bir rol oynamaktadır.
Devletin desteğine rağmen sorunlarda bitmiş değil karşılaşılan sorunların başında;
- Hammadde Temini: Yem fiyatlarının artması ve hammadde temininde yaşanan zorluklar, sektörün en önemli sorunlarından biridir.
- Sağlık ve Hijyen Standartları: Uluslararası pazarlarda rekabet edebilmek için sağlık ve hijyen standartlarının sürekli olarak iyileştirilmesi gerekmektedir.
- Ekonomik Dalgalanmalar: Döviz kuru dalgalanmaları ve ekonomik belirsizlikler, üretim maliyetlerini doğrudan etkilemektedir.
- Sektörde çalışacak kalifiye eleman yetersizliği.: Genellikle çiftliklerde çalışacak işçi bulmada ve çalışan işçilerin uzun süreli çalınmasında sıklıkla sorun çıkmakta.
Türkiye'de beyaz et üretimi, güçlü bir potansiyele sahip olmasına rağmen, sürdürülebilirlik ve kalite açısından sürekli iyileştirmeler gerektiren dinamik bir sektördür. Ancak kamuoyunda Tavuk eti üretimi ile ilgili çok yanlış bilgi ve yayınlar olmasından da ciddi olarak bir rahatsızlık ver. Tavuk etinin üretimi ile ilgili kamuoyunu aydınlatacak birliğin oluşturamadığı da bir gerçek. Oysa ülke olarak insanlarımızın beslenmesinde çok ciddi bir açığı kapatan ve hem fiyat olarak hem kolay ulaşmak yönünden, tavuk üreticilerine ülke olarak minnet borcumuzun olduğu da bir gerçek.
Korkmaz MERT
www.tarimdasondakika.com