Tarım ve Orman Bakanlığı, pestisit kalıntısının önlenmesi ve gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla hasat öncesinden perakende satış noktalarına kadar tüm üretim ve tüketim süreçlerinde sıkı denetimler gerçekleştiriyor. Ayrıca, ihracata konu ürünler için de ihracat öncesi pestisit denetimleri sürdürülüyor.
Pestisit Analizleri Nasıl Yapılıyor?
Denetimlerde alınan numunelerde 400-800 arasında etken madde analizi yapılıyor. Analizler sonucunda mevzuata uygun olmayan düzeyde pestisit kalıntısı veya tavsiye dışı kullanım tespiti halinde, üretici ve gıda işletmecilerine idari yaptırımlar uygulanıyor.
Pestisit Kalıntısında Önemli Düşüş
2021-2023 döneminde hasat öncesi üretim alanlarından ihracat öncesine kadar 250 bin numune analiz edildi. Bu süreçte pestisit kalıntı oranı Türkiye’de %35 azalırken, Avrupa Birliği (AB) Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) bildirimleri %54 oranında düşüş gösterdi.
Türkiye, AB mevzuatını dikkate alarak kendi düzenlemelerini güncelliyor ve ulusal temas noktaları aracılığıyla RASFF bildirimlerini hızlıca değerlendiriyor. Gelen her bildirim için hatanın kaynağı araştırılıyor, izlenebilirlik denetimleri artırılıyor.
İhracatta Pestisit Kaynaklı Geri Dönüşler Azalıyor
Türkiye, 200’den fazla ülkeye 2 binin üzerinde tarımsal ürün ihraç ediyor. Pestisit kalıntısı nedeniyle geri dönen ürün miktarının, ihraç edilen toplam ürün miktarına oranı yalnızca binde 1-2 seviyesinde.
- 2023 Verileri:
- 4,6 milyon ton taze meyve-sebzeden sadece 6 bin tonu (%0,19) geri döndü.
- Antep fıstığında 1320 sevkiyattan 15’i, kuru incirde 4836 sevkiyattan 49’u, kuru kayısıda ise 17 bin 686 tondan 41,5 tonu mevzuata uygun bulunmadığı için iade edildi.
- Rusya’nın bitki sağlığı kontrolleri nedeniyle bazı taze meyve-sebzeler karantina zararlısı tespitiyle geri gönderildi.
İade Edilen Ürünler İmha Ediliyor
İhracattan geri dönen ürünler, gümrük müdürlüklerinin talebi üzerine Bakanlıkça %100 resmi kontrollere tabi tutuluyor. Kontrollerde ürünlerde bozulma, küflenme veya böceklenme olup olmadığına bakılıyor. Mevzuata uygun bulunmayan ürünler imha ediliyor.
Organik Tarım Denetimleri
Organik tarım üreticileri, 2008-2024 yılları arasında çiftçi, pazar ve satış yerleri kategorilerinde toplam 73 bin 221 kez denetlendi. Bu denetimlerle organik tarımda güvenlik ve kalite standartlarının korunması hedefleniyor.
Pestisit denetimlerindeki bu sıkı önlemler ve uluslararası standartlara uygun üretim süreçleri, Türkiye’nin tarımsal ürün ihracatında itibarını artırıyor.
