Zeytin, Türkiye'nin en önemli tarım ürünlerinden biri olup, gerek sofralık zeytin gerekse zeytinyağı üretiminde dünya çapında bir üne sahiptir. Ancak son yıllarda iklim değişikliği kaynaklı kuraklık ve sıcak hava dalgaları, zeytin üretimini ciddi şekilde etkilemektedir. 2023 yılı, Türkiye genelinde zeytin üretimi için zorlayıcı bir dönem olmuştu. 2024 yılına geldiğimizde ise, zeytin üreticileri ve tüketicileri yeni bir zorlukla karşı karşıya: Sıcak hava ve yağış yetersizliğinin neden olduğu rekolte sorunları, özellikle sofralık zeytin fiyatlarını yukarı çekiyor.
Zeytin Ağaçlarındaki Artış Rekolteyi Kurtarmadı
Türkiye, zeytin ağacı sayısını son 20 yılda 99 milyondan 201 milyon 770 bine çıkararak önemli bir büyüme gerçekleştirmiştir. Bu, zeytin üretim kapasitesinin arttığına dair olumlu bir işarettir. Ancak, üretim kapasitesindeki bu büyüme her zaman kaliteye ve verimliliğe yansımamaktadır. Sıcak hava dalgaları ve yetersiz yağışlar, özellikle sofralık zeytin kalitesini ciddi şekilde etkileyerek bu yıl da üreticileri zor durumda bıraktı. Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır'ın da belirttiği gibi, iklim değişikliği zeytinin kalibrasyonunda sorunlara neden olmuş, bu da ürünün irileşmesini ve kaliteli sofralık zeytin haline gelmesini engellemiştir.
Rekolte Artışı Bekleniyor, Ancak Sofralık Zeytinde Kalite Düşüşü Var
2024 yılında zeytin rekoltesinde geçen yıla göre bir artış bekleniyor. Ancak bu artış, sofralık zeytin üretiminde kalite sorunu yaşanmasına engel olamadı. Sıcak hava koşulları ve yağış yetersizliği, zeytinlerin büyümesini yavaşlattı ve bu nedenle birçok zeytin yeterli olgunluğa ulaşamadan dalında buruştu. Bir kilogramdaki zeytin sayısının artması, ürünün daha küçük ve yağlık zeytine dönüştürülmesine yol açtı. Sofralık zeytin üretiminde yaşanan bu kalite kaybı, arz-talep dengesini bozarak fiyatların yükselmesine neden olacak gibi görünüyor.
Sofralık Zeytinde Fiyat Artışı Bekleniyor
İklim değişikliği, sadece zeytin üretiminin kalitesini değil, fiyatlarını da etkilemektedir. Sofralık zeytin arzındaki düşüş nedeniyle, tüketicilerin bu yıl daha yüksek fiyatlarla karşılaşması bekleniyor. Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, sofralık zeytinde yaşanan kalibrasyon sorunlarının arz talep dengesizliği yaratacağını ve bunun da doğrudan fiyatlara yansıyacağını belirtti. Özellikle sofralık zeytin fiyatlarında önemli bir artış öngörülmektedir. Üreticilerin daha fazla zeytini yağlık zeytin olarak değerlendirmek zorunda kalması, sofralık zeytinin piyasada daha az bulunmasına ve bu durumun fiyatlarda hissedilir bir artışa yol açmasına neden olacaktır.
Zeytinyağı Fiyatlarında İstikrar Bekleniyor
Zeytinyağı piyasasında ise bu yıl bir fiyat artışı beklenmiyor. Avrupa'da zeytinyağı fiyatları geçtiğimiz yıl 9,5 avroya kadar yükselmişti. Ancak bu yıl 6,5 avroya düşen fiyatların Türkiye'deki piyasaya da istikrar getirmesi bekleniyor. İspanya gibi büyük üreticilerde yaşanan üretim sorunları geçtiğimiz yıl zeytinyağı fiyatlarını yukarı çekmişti, ancak bu yıl üretim koşullarının düzelmesiyle fiyatlarda bir düşüş trendi görülmektedir. Türkiye'de de bu düşüşün etkisiyle zeytinyağı fiyatlarında bir artış yaşanması beklenmiyor.
Zeytin üretiminde yaşanan zorluklar, Türkiye'nin tarım sektörünü ve tüketicileri ciddi şekilde etkilemeye devam ediyor. İklim değişikliği ve hava koşullarının üretim üzerindeki etkisi, özellikle sofralık zeytin arzında büyük bir daralmaya yol açarak fiyatların yükselmesine neden olacak gibi görünüyor. Sofralık zeytinde kalite ve kalibre sorunları yaşanırken, zeytinyağı piyasasında fiyatların daha istikrarlı olması bekleniyor. Ancak genel olarak zeytin üretiminde iklim değişikliğinin olumsuz etkileri, sektörün karşı karşıya olduğu en büyük zorluklardan biri olarak ön plana çıkıyor
www.tarimdasondakika.com
