Narenciye ürünlerinde çiçeklenme döneminde yaşanan aşırı sıcaklar, üretimde büyük kayıplara ve fiyat artışlarına neden oldu. Mandalina, marketlerde 55-65 TL arasındaki fiyatıyla yerli muzun 50 TL olan fiyatını geçti.
İklim Felaketi: Üretim Düşüyor
Çiçeklenme döneminde karşılaşılan sıcak hava, narenciyede ciddi üretim kayıplarına yol açtı. Özellikle mandalinada %35, portakalda %30 oranında kayıp yaşanırken, bazı bölgelerde hasat kayıpları %50'yi buldu. Aşırı sıcaklar, sadece üretim kaybına değil, aynı zamanda zararlı organizmaların artışına neden oldu. Akdeniz meyve sineği, Mersin’den Antalya’ya kadar birçok bahçeye zarar verdi.
Dalda Kalan Ürünler ve Tüccar Oyunu
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, mandalina fiyatlarının dalda 15 TL’ye kadar düştüğünü, ancak bu düşüşün tüketiciye yansımadığını belirtti. Doğan, “Tüccarlar, geçen yıl ürün almazken, bu yıl kıtlıktan faydalanarak yüksek fiyatlardan alım yapıyor. Üretici de tüketici de kaybediyor” dedi.
Doğan, bir kilo mandalinanın kesim, taşıma ve paketleme maliyetinin 13 TL olduğunu belirterek, “Satış fiyatının hak ettiği seviyenin 40-45 TL bandında olması gerekiyor” ifadesini kullandı.
Üretim Tahminleri Korkutuyor
2023 sezonunda 7,8 milyon ton olan narenciye üretiminin, 2024 sezonunda 5,5 milyon tona düşmesi bekleniyor. TÜİK verilerine göre, mandalina üretiminde %32,1, portakalda %30,8, limonda %26,3 ve greyfurtta yaklaşık %50 oranında düşüş öngörülüyor.
İhracatta Rekabet Zorlaşıyor
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, artan maliyetler ve rakip ülkelerin düşük fiyatlı ürünleri nedeniyle ihracatta rekabetin giderek zorlaştığını söyledi. Çin, Mısır ve İran gibi ülkelerin yükselen üretimi, Türkiye’nin pazar payını tehdit ediyor.
Tüketim Alışkanlıkları Değişiyor
Türkiye, kişi başına 28-31 kilo arasında narenciye tüketimiyle kendi üretimine fazlasıyla yetiyor. Ancak ılıman geçen kış mevsimleri, portakal, mandalina ve limon gibi ürünlere olan talebi azaltıyor. Kişi başı tüketimin 40 kiloya çıkarılması hedefleniyor, ancak bu hedefe ulaşmak zor görünüyor.
Çözüm Arayışları
Narenciye sektörü, iklim değişikliği ve artan maliyetler gibi sorunlarla mücadele ederken, sürdürülebilir üretim ve daha etkin pazarlama stratejilerine ihtiyaç duyuyor.
www.tarimdasondakika.com